KU ŚWIATŁU

Rozstanie z drugą osobą jest praktycznie zawsze bardzo bolesnym przeżyciem. W sytuacji, gdy ktoś po latach wspólnego bycia razem opuszcza nas twierdząc, że chce zacząć swoje życie na nowo czujemy urazę, żal, złość i chęć rewanżu. Obwiniamy za wszystko partnera nie dostrzegając często własnych zaniedbań i tego, że często sami przyczyniamy się do tego co nam się przydarza.  Szukamy potwierdzenia swoich racji u innych osób, przedstawiając naszego partnera w skrajnie negatywnym świetle. W rezultacie nasila się wzajemna niechęć, przeradzająca się z czasem w nienawiść. Pojawia się lęk o przyszłość i o to co będzie dalej z naszym życiem. Jesteśmy na rozdrożu,  nie wiedząc co dalej należałoby zrobić.  W tego rodzaju sytuacji mamy zwykle dwa wyjścia:

•  albo pogodzimy się z zaistniałą sytuacją przyjmując, że „trudno, stało się coś bardzo złego, ale to nie jest koniec świata” i będziemy starali odbudować swoje życie

• albo przez następne lata będziemy  obwiniali naszego byłego partnera za krzywdę którą w naszym odczuciu nam zrobił. Powoduje to najczęściej doświadczanie niekończącego się psychicznego cierpienia. W skrajnych przypadkach może zakończyć się to dla nas poważną depresją i załamaniem nerwowym.

W związku z tym warto zastanowić się co możemy w tej sytuacji zrobić, aby odzyskać równowagę emocjonalną i dalej żyć.

Należy zacząć od uświadomienia sobie, że wszystko co doświadczamy tak naprawdę ściśle wiąże się z naszym sposobem myślenia i interpretowaniem tego co nam się przydarza.  W psychoterapii poznawczej istnieje pewne mądre i sprawdzone założenie – to co myślisz wpływa na to, jak się czujesz. To w jaki sposób myślimy o sobie i o innych ludziach wpływa na to, jacy jesteśmy i na to, jak wygląda nasze życie.

Zmieniając sposób myślenia na temat naszego partnera, z którym przyszło nam się rozstać możemy uwolnić  się od cierpienia, które doświadczamy. Możemy to osiągnąć podobnie jak wiele osób wcześniej, znajdujących się w podobnej do naszej sytuacji.

Wszyscy myślimy na dwa sposoby – racjonalnie lub irracjonalnie.   Myśląc racjonalnie – czyli realnie patrząc na życie i innych ludzi mamy szansę przetrwania każdej sytuacji trudnej. Myśląc irracjonalnie narażamy się na zaburzenia emocjonalne.

Możemy więc myśląc irracjonalnie żądać aby inni traktowali nas zawsze  dobrze i z miłością, czując w rezultacie zachowania niezgodnego z naszymi żądaniami gniew, złość i żal. Możemy jednak spojrzeć na sytuację inaczej i przyznać im prawo do braku szacunku i czasami do złego traktowania – co stanowi bardziej racjonalną postawę. Zamiast wściekłości i chęci zemsty będziemy odczuwać  mniej nasilone negatywne uczucia takie jak smutek i uczucie zawodu.

Powinniśmy uświadomić sobie, że każdy z nas jest tylko człowiekiem i prawo do błędów oraz niedoskonałości. Nigdzie nie jest napisane, ze druga osoba musi postępować tak jak my tego od niej chcemy. Lepiej więc zmienić nasze żądania względem innych, dotyczące tego jak powinni lub muszą względem nas postępować na pewne preferencje. Zdrowiej jest mieć przekonanie typu

     „Chciałbym, żeby ta osoba traktowała mnie z szacunkiem, miłością i była względem mnie zawsze lojalna ale tak naprawdę nie musi tego robić. Ma prawo do tego jaka jest – czyli co myśli i w jaki sposób postępuje. Jest tylko słabym niedoskonałym człowiekiem i tak jak wszyscy popełnia czasem błędy.”

albo

 „Chciałbym aby była dla mnie dobra ale ma prawo do tego by postępować inaczej. Nie mogę jej zmusić, aby mnie kochała i traktowała dobrze.  Jeśli postępuje inaczej niż tego bym chciał to trudno, nie będzie łatwo ale jakoś to przeżyję. Nie jest to koniec świata. Mogę żyć dalej i osiągnąć jeszcze szczęście w życiu chociaż  może będzie to kosztowało mnie trochę wysiłku”.

Domaganie się aby życie było zawsze idealne i po naszej myśli jest irracjonalne oraz naraża nas na wiele rozczarowań. Nie możemy kontrolować świata i innych ludzi (choć może bardzo byśmy tego chcieli by postępowali po naszej myśli). Możemy natomiast zmienić, jak to już wspomniałem sposób myślenia i interpretowania tego co nam się przydarza.

Zwróćmy więc uwagę co myślimy na temat tego, co nas spotkało. Możemy bez końca obwiniać partnera za to, że nas zostawił twierdząc, że nie miał prawa nas tak potraktować zwłaszcza po wielu latach bycia razem. Zastanówmy się jednak do czego nas to doprowadzi. Możemy też postąpić inaczej, starając się od tego wszystkiego raz na zawsze uwolnić.

Pamiętajmy, że rozstanie jest bardzo trudnym doświadczeniem, ale można je przeżyć szukając na nowo swojej drogi.

Uważam, że należy wyrażać swoje zdanie i spostrzeżenia na dany temat w sytuacji, kiedy może to nam oraz innym ludziom przynieść realną korzyść. Jeżeli naszą intencją jest poprawa wzajemnych stosunków lub rozwiązanie zaistniałego problemu należy śmiało wyrażać  swoje opinie, potrzeby czy też uczucia. Nie powinniśmy wycofywać się pod wpływem odczuwanego lęku, tylko śmiało pokonywać przeszkody stojące na naszej drodze.

Należy przy tym jednak pamiętać o prawie drugiego człowieka do posiadania własnego, odmiennego od naszego na dany temat zdania. Nie powinniśmy innym narzucać własnego punktu widzenia, ponieważ  wtedy stajemy się w wyrażaniu siebie nie tyle asertywni, co raczej agresywni.

Często nie potrafimy ze sobą spokojnie rozmawiać. Nie panujemy nad swoimi emocjami. Dzieje się tak najczęściej, gdy chcemy komuś zwrócić uwagę na jego niestosowne zachowanie. W sytuacji, gdy czujemy się zdenerwowani i zauważamy, że możemy wybuchnąć złością, lepiej odłożyć przeprowadzenie rozmowy na później. W danym momencie musimy mieć świadomość intensywności odczuwanych emocji. W wyciszeniu się może pomóc odizolowanie się od drażniącej nas osoby. Można na przykład wyjść z pokoju i poczekać, aż emocje trochę opadną lub nawet pójść na spacer. Warto wykorzystać to, co nas zwykle uspokaja i działa na nas w tym względzie najskuteczniej. Czując zdenerwowanie łatwo wchodzimy w bezproduktywne dyskusje. Odczuwana przez nas złość najprawdopodobniej ujawni się podczas rozmowy, wywołując postawę obronną lub powodując udzielenie się negatywnych emocji naszemu rozmówcy. Najczęściej doprowadza to eskalacji konfliktu i nieporozumień.

Uważam, że w kontaktach z innymi ludźmi należy być przede wszystkim bardzo elastycznym i wykorzystywać różnego rodzaju strategie działania. Czasami trzeba być asertywnym, a czasami bardziej pasywnym i trochę odpuścić. Wydaje się to szczególnie uzasadnione, kiedy widzimy, że wyrażenie naszego zdania może jedynie pogorszyć sytuację.

Można też zauważyć, że inaczej wypowiedzi asertywne przyjmują osoby nam bliskie, a inaczej obce. W stosunku do ludzi, z którymi nie wiążą nas bliższe więzi emocjonalne zachowanie asertywne częściej się sprawdza wywołując oczekiwaną zmianę zachowania. W relacjach z osobami bliskimi możemy spodziewać się bardziej emocjonalnej reakcji.

Komunikat asertywny wyrażany do osób nam bliskich częściej może wywoływać opór. Nasze uwagi mogą spowodować pojawienie się silnej reakcji emocjonalnej. Z reguły nikt nie lubi gdy zwraca mu się na coś uwagę, a zwłaszcza gdy czujemy się oceniani lub krytykowani. Myślę, że w tym względzie bardzo dużo zależy od cech osobowości człowieka. Przykładowo osoba z zaburzeniami nerwicowymi każdą uwagę na swój temat może uznać za krytykę i będzie skłonna zareagować złością. Najczęstszą przyczyną  takich reakcji jest nasza nadwrażliwość emocjonalna.

Podsumowując:

• Uważam, że w większości sytuacji warto być asertywnym, ale nie zawsze i nie w stosunku do każdej osoby. Asertywność w odniesieniu do szefa w pracy, zwłaszcza gdy ma zły humor może być bardzo źle odebrana. Czasem lepiej poczekać, do momentu gdy jest w dobrym nastroju i dopiero wówczas na spokojnie z nim porozmawiać.
• Narzucanie innym własnego zdania i zmuszanie ich do postępowania wbrew swojej woli  to znamiona postawy agresywnej.
• W stosunku do osób bliskich możemy spodziewać się riposty nawet na życzliwą uwagę z naszej strony. Osoby te bardziej otwarcie wyrażają względem nas swoje uczucia, zwłaszcza, gdy zajmujemy słabszą pozycję w hierarchii rodzinnej.
• Uwagi skierowane do ludzi nam obcych z reguły przynoszą pożądany efekt, czyli wywołują zmianę danego zachowania
• Asertywność nie może być naszym codziennym nawykiem. Domagając się czegoś stale, będziemy spostrzegani jako osoby egoistyczne, roszczeniowe, których lepiej unikać.

Myślę, ze większość z nas ma problem z akceptacją siebie i nieadekwatnym poczuciem własnej wartości. Albo czujemy się niedowartościowani i nic nie znaczący, albo przechodzimy w drugą skrajność – uznajemy że jesteśmy lepsi od innych. Dzieje się tak, ponieważ tak naprawdę nie wiemy kim w istocie jesteśmy i co stanowi naszą prawdziwą naturę.

Rozpoczęcie pracy nad sobą, w tym nad akceptacją siebie jest podstawą dalszego rozwoju osobowościowego i duchowego człowieka.  Dalszym etapem jest umiejętność akceptacji innych ludzi takimi jakimi oni są oraz godzenia się z tym, co przynosi nam los. Uwalniamy się od negatywnego wpływu otaczających nas ludzi właśnie poprzez ich akceptację, czyli uznanie, że mają prawo myśleć, czuć i działać tak, jak tego sami chcą. Dla większości z nas nie jest to łatwe zadanie do zrealizowania.

Myślę, że wszyscy musimy pracować nad sobą, chociaż każdy z nas w innym zakresie. Różnimy się od siebie, ponieważ na nasz rozwój wpływało wiele czynników pozostających dotychczasowo poza naszą kontrolą. Najważniejszym z nich było oddziaływanie otoczenia, głównie naszych rodziców, znajomych ze szkoły i różnych uznanych autorytetów. Wpajano nam informacje budujące naszą obecną wiedzę o osobie, o innych ludziach i o świecie. Ostrzegano nas przed różnymi niebezpieczeństwami i negatywnymi konsekwencjami popełnianych błędów. W większości przypadków podsycano nasz lęk i poczucie zagrożenia. Wmawiano, że jesteśmy gorsi od innych i niepełnowartościowi. Stąd nasze ciągłe dążenia aby udowadniać innym swoją wartość. Nikt nam nie mówił, że jesteśmy wspaniali i wartościowi już tu i teraz i że nie musimy innym niczego udowadniać.

Podejmując się pracy nad akceptacją siebie warto na początku spróbować przyjrzeć swoim myślom i przekonaniom. To najczęściej one są przyczyną naszych problemów emocjonalnych. Ważne jest to, co myślimy o sobie, jak się postrzegamy, czyli  czego konkretnie dotyczy nasz brak akceptacji.

Następnym krokiem jest podjęcie się zadania codziennego odnajdywania w sobie miłości. Odkrywając ją w sobie,  w innych ludziach oraz w otaczającym nas świecie czynimy potężny krok naprzód. Podążamy niełatwą, ale chyba jedyną drogą w walce z naszym umysłem, karmiącym się ograniczającymi nas wspomnieniami często trudnych i bolesnych doświadczeń. Ostatecznie wytrwałe poszukiwania doprowadzą nas do oczyszczenia z posiadanych kompleksów i przyczynią się do odnalezienia miłości i jedności z naszym kochającym Stwórcą.